Lewa flanka Włodzimiersko-Wołyńskiego Rejonu UmocnionegoŁukasz DrzenslaUmocnienia popularnie nazywane "Linią Mołotowa" budowane przez ZSRR w latach 1940-1941 w rzeczywistości nosiły dużo mniej medialną nazwę "Rejony Umocnione Nowej Zachodniej Granicy Państwowej". Właściwa nazwa jest także bardziej opisowa, ponieważ oddaje charakter tych umocnień. W sensie taktycznym nie tworzyły one linii, trudno nawet mówić, że stanowiły jedną całość. Było wręcz przeciwnie, jako że można wyróżnić trzy odrębne systemy obronne: na granicy z Finlandią, Niemcami oraz Węgrami i Rumunią. Terminem "Linia Mołotowa" zwykło się jednak nazywać jedynie część wzdłuż granicy z Niemcami, na którą składało się 13 Rejonów Umocnionych: 46 Telszewski, 42 Szawelski, 44 Kowieński, 48 Olicki, 68 Grodzieński, 66 Osowiecki, 64 Zambrowski, 62 Brzeski, 09 Kowelski, 02 Włodzimiersko-Wołyński, 04 Strumiłowski , 06 Rawsko-Ruski, 08 Przemyski Rejon Umocniony. Jednym z mniej znanych, aczkolwiek zinwentaryzowany, jest 02 Włodzimiersko-Wołyński Rejon Umocniony. Niedawno zespół badawczy bloga "fortyfikator" wsparty przez GRH "Szefostwo Fortyfikacji" przeprowadził weryfikację terenową dostępnych źródeł zwiedzając umocnienia lewej flanki punktu oporu "Lisznia" (tu i dalej określenia i numeracja zaczerpnięte z В.Ющенко, А. Л. Крещанов (2008). "Владимир-Волынский укрепленный район" w: Крепость Россия. Вып. 3). 
Fot. 01. Widok na umocnienia punktu oporu "Lisznia". Kępy krzaków to schrony, od lewej: 203, 204 i 205. Zlokalizowany między wsiami Stara i Nowa Lisznia, 4-5 km od ówczesnej granicy, P.O. "Lisznia" stał się efektywnie skrajną lewą flanką WWRU – planowanych umocnień ciągnących się dalej na południowy wschód nie wybudowano. Teren jest równiną z niewielkimi wzniesieniami o łagodnych zboczach. Podobnie jak w przypadku całości "Linii Mołotowa", również P.O. "Lisznia" nie został ukończony – działania wojenne przerwały budowę. Wybudowano tam łącznie 11 schronów. Trzon obrony stanowiły cztery obiekty do ognia bocznego ckm i armat ppanc (OPPK): 206, 207, 210 oraz 211. 211 miał za zadanie obronę Starej Liszni oraz drogi z Osmilowicz. Schron był wspierany przez obiekty 209, 207 i 210, które mogły kryć go ogniem od tyłu i boku. Południowo-wschodniej flanki bronił schron 206. Międzypola wypełniał ogień ze strzelnic schronów 205, 208 oraz 209. Ogień artylerii zapewniał schron 204 strzelając w kierunku południowo-wschodnim.
W ramach badań terenowych nasz zespół zwiedził schrony lewej flanki: 203, 204, 205 oraz 206. 203 to uproszczony, jednoizbowy obiekt do ognia bocznego. Pancerz strzelnicy nie został osadzony. W wyniku badań skorygowano publikowany w literaturze kierunek ognia w schemacie obrony punktu oporu. W rzeczywistości był on na zachód, nie na północ. Obiekt 204 to schron artyleryjski (APK). Obecnie jest silnie wysadzony. Schron 205 to obiekt do ognia czołowego dla ckm i armaty ppanc (OPDOT). Jest stosunkowo dobrze zachowany, posiada dwa z trzech pancerzy strzelnic. Nosi ślady ostrzału między innymi właśnie na jednym z pancerzy (DOT-4). Najciekawszym schronem był jednak obiekt 206. Jak wspomniano wyżej, jest to dzieło do ognia bocznego ckm i armat ppanc. Do tego posiadał polską kopułę pancerną. W radzieckich umocnieniach wszystkie polskie kopuły niezależnie od typu pełniły rolę obserwacyjną oraz stanowiska lekkiego karabinu maszynowego. Niestety, kopuła została odcięta palnikiem na wysokości stropu schronu i obecnie został z niej tylko sam korpus, bez czaszy. Była to kopuła bojowa typu 37, gazoszczelna i nosiła sygnaturę ZO 1937 N1016 96. W efekcie badań terenowych sporządzono mapę na współczesnym podkładzie [patrz: Mapa 01].
Włodzimiersko-Wołyński Rejon Umocniony stanowi ciekawy fragment "Linii Mołotowa". Celem przyszłych badań terenowych z całą pewnością powinno być zinwentaryzowanie polskich kopuł pancernych lub ich pozostałości. Wciąż brakuje bowiem syntetycznego opracowania o wszystkich polskich kopułach wykorzystanych na "Linii Mołotowa". Bibliografia
|
Najnowsze artykuły
Powiązane projekty Archiwum artykułów
 Znajdź nas na Facebooku
|
